Sẽ nói về các thứ siêu đơn giản mà ai cũng đã nói. Vì nó là gốc rễ, không phải tactics, nên ai cũng đã biết rồi, nhưng biết rồi đến thực hành và thấu đáo, là một khoảng không chỉ cách nhau một sải tay. Chúng ta hãy cùng chịu khó “biết” lại thêm một lần nữa hen.
Không cần nói thêm nữa. Hãy đọc ngấu nghiến. Nhưng có chọn lọc.
Chọn lọc những thứ phù hợp với bản thân. Ban đầu, bạn sẽ không biết đâu. Bạn sẽ ăn mọi thứ, cho tới khi hiểu bản thân, bạn sẽ chọn ăn thứ phù hợp với bản thân và với mong muốn phát triển của bản thân.
Hãy nhớ gạn lọc càng nhiều những thứ toxic, giải trí vô bổ, giữ lại thật nhiều thứ giúp bạn phát triển, bạn sẽ càng phát triển, bằng ngược lại, thời gian của bạn là thứ bạn đã lãng phí đầu tiên. Lãng phí tiền bạc có thể kiếm lại, còn thời gian, dù tỉ phú cũng không thể mua thêm giờ (giờ sinh học) để sống.
Tôi khuyến khích các bạn đọc bằng nhiều ngôn ngữ, nhiều thể loại. Sách, báo, video, đi nghe ngóng các hội thảo chuyên ngành, phim ảnh, âm nhạc, … rất nhiều chất liệu và kiến thức đến từ nhiều thể loại có thể hấp thụ khác nhau.
Tôi cũng khuyến khích các bạn hãy ra ngoài, nghe ngóng, nhìn ngó, quan sát và trò chuyện nhiều hơn. Đừng giữ mãi khung trò chuyện hay màn hình newsfeed được thiết kế để scroll down vô hạn.
Nếu ai hỏi tôi đọc gì, thì đây, một vài thứ tôi đọc.
Đọc nhiều là một và note lại nhiều là hai. Hãy note chúng lại, đem ra viết lại, hệ thống hoá lại, kể lại cho mọi người. Vì khi bạn có thể thống kê lại và kể lại, thì đó mới chính là những thứ bạn thực sự hấp thụ được. Tôi chọn note trên sổ tay và ứng dụng Notes nữa. Đôi khi tôi vẽ lại, và đôi khi tôi ghi âm lại. Tôi cũng cần đọc lại, nghe lại, xâu chuỗi lại, và viết blog cũng là một cách tôi hệ thống mọi kiến thức tôi đã học được.
Đọc nhiều mà chỉ đọc thoáng qua thì cũng như lướt newsfeed. Bạn đọc rất nhiều nhưng không đọc gì cả. Vì bạn sẽ quên hết. Trí nhớ của bạn không đủ mạnh để ghi nhớ mọi thứ.
Tôi có follow page Vương quốc Bảy Bủm của bạn Nguyên Ngộ Ngộ. Anh chàng này là một tay ham học thực thụ. Khoá học nào về content và sáng tạo cũng có mặt ảnh. Ảnh học ròng rã hết nơi này đến nơi khác. Cái chính là ảnh note mọi bài đã học lại thành album, đơn giản mà hiệu quả.
Bạn cũng có thể bắt đầu với một chiếc blog cá nhân, hay đơn giản là sử dụng mạng xã hội nếu bạn thấy thoải mái, để chia sẻ lại những thứ đã đọc được.
Nguyên tắc là viết ngay khi mọi thứ còn mới. Viết ngay khi mọi thứ còn nóng. Và viết ngay khi mọi thứ … vừa loé.
Tập nhìn và viết về những chủ đề đơn giản, bằng một góc nhìn mà bạn chưa từng nhìn trước đây. Ngày xưa, tôi có một bài tập, viết về topic Green trong 21 ngày. Viết đến nỗi đầu tôi cũng hoá màu xanh luôn. Sau bài tập đó, tôi biết thêm rất nhiều về màu xanh mà trước giờ tôi chưa từng biết và cũng chưa từng nhìn đủ sâu để nghĩ ra cái gì đó hay ho. Ví dụ như, nếu màu xanh lá mà là 1 dạng âm thanh, nó sẽ đôi khi du dương đôi khi rì rào. Hay có thứ gọi là Green new deal trên đời.
Cao hơn cả viết là edit. Một bài viết ra là 1 con vịt, có thể trắng trẻo hay cũng có khi đen đóm xấu xí. Edit là bàn tay hoá con vịt thành thiên nga. Dù bạn tự tin cách mấy với bài mình viết, và cái tôi to đến mấy, cũng cần đọc lại ít nhất 3 lần. Hãy chỉnh sửa và không ngừng lặp lại thói quen này. Tôi có viết 1 bài về edit, bạn có thể đọc ở đây, liên quan một ít thôi: 6 điều về Content editor hay sức mạnh của biên tập.
Hãy đưa cho người khác đọc và lấy góp ý của họ. Nhìn nhận khách quan và chỉnh sửa cho đến khi thuần thục. Tôi hiểu sâu sắc cảm giác văn của mình, ý của mình, bị nhào nhào nặn nặn bởi bàn tay khác, nhưng hơn tất cả, là sự hoàn chỉnh, là sự mạch lạc, rõ ràng, là hoàn thành mục đích khởi đầu của bài viết đến với đúng đối tượng đọc. Khi cái tôi càng cao, cái đích của thành công đã tự dịch ra xa hơn nữa rồi.
Sau khi đã bị ảnh hưởng bởi nhiều người viết đã truyền cảm hứng cho họ. Hãy viết thật như hơi thở. Bạn không sống nhờ hơi thở của người khác. Nhưng ban đầu, bạn có thể … nhìn cách … người khác thở.
Tôi khuyến khích mọi người đọc nhiều, và bị ảnh hưởng bởi những giọng văn họ thích, cho đến khi họ tìm được giọng văn riêng của chính mình. Không phải ai cũng có thể bắt đầu những nét riêng biệt, mà không pha lẫn sự ảnh hưởng.
Bản thân tôi có bị ảnh hưởng bởi 3 tác giả tôi nhất mực quý trọng: Thu Giang Nguyễn Duy Cần, Phan Văn Trường và Inamori Kazuo. Tôi bị ảnh hưởng bởi lối viết thật, chắt chiu từng chữ như viết để dành riêng cho chính mình. Đặc sệt mà tự nhiên, hài hước mà tự nhiên, chỉ có đủ không có thừa. Tôi cũng bị ảnh hưởng bởi cách đặt tiêu đề của cả 3 người. Điểm chung là các tiêu đề ngắn, ít phải dạng tiêu đề gợi click. Và mặc dù tôi làm trong ngành hiểu tầm quan trọng của vài giây tranh nhau của title hay sapo, tôi vẫn chọn cách viết tiêu đề gọn gàng, vì tôi cũng chỉ viết ở đây cho chính tôi mà thôi. Nếu may mắn, bạn, bằng cách nào đó đã đến đây, đã đọc và có thể học được gì đó từ những bài viết này, thì tôi rất lấy làm vinh dự.
Viết chính là những thứ thuộc về cá nhân. Và cá nhân khi có càng ít thì lại càng phô diễn. Để viết thì dễ, để trở thành người viết giỏi, có sức lay động hay có sức điều khiển nhiều hành động và suy nghĩ của một nhóm người đọc là khó. Đặc biệt khi người viết bị bó hẹp trong việc – chỉ làm đẹp câu chữ, mà bỏ quên đi những điều quan trọng khác – người đọc. Tôi cũng chỉ là người viết, chưa phải người viết giỏi, nhưng chí ít, cũng đã chịu học và chịu rèn luyện!
Tôi sẽ khuyên các bạn chuẩn bị hành trang trở thành người viết và biến việc viết lách thành kế sinh nhai, hãy học marketing và biết ít nhiều về kinh doanh. Đó là gốc rễ, không phải lá cành, không chạy theo tips hôm nay vầy ngày mai khác, hay phụ thuộc vào các nền tảng (à ừ thì mình bị phụ thuộc quá nhiều quá lâu rồi hen, hãy từ từ thoát phụ thuộc). Các lớp dạy viết sẽ dạy bạn skill viết, còn tôi sẽ muốn bạn có mindset đầu tiên. Cái đó sẽ giúp bạn dễ như ăn bánh khi thay đổi sản phẩm phải viết, brand phải viết.
Còn học thế nào, sẽ không nằm trong bài viết này. Hẹn bạn ở một bài viết khác.
Đừng kỳ vọng sự thiếu luyện tập mà phong độ ổn định. Bạn sống lả lơi hay quá áp lực, con chữ của bạn cũng sẽ y chang các giai đoạn đó, trừ khi bạn có luyện tập và cùng cải thiện phong cách sống và viết như một đôi bạn song hành. Muốn viết tốt, phải có lối sống tốt, và ngược lại.
Có một giai đoạn tôi viết rất khó nhọc, tâm trí chỉ cho phép tôi viết những keyword, và tôi gặp nhiều khó khăn khi liên kết câu từ lại với nhau. Giai đoạn này, khi bình tâm hơn, tôi mới có thể trở nên mạch lạc hơn.
Hãy sống một đời đáng sống và viết những điều đáng viết.
Sau khi đã viết rất nhiều thứ bạn học được, bạn sẽ phải cố gắng để giữ lại, và chỉ viết những điều vô cùng tâm đắc. Như một người lúc nhỏ học nói, nói rất nhiều, nói bất kể ngày đêm, và rồi sẽ đến giai đoạn chỉ nói những điều thực sự cần thiết, khi đó, lời nói sẽ có một sức nặng mới.
Chúc bạn khởi sự viết lách nhiều may mắn. Cần rất nhiều can đảm, kiên định và không thoả hiệp, để thành công.
Copyright 2024 © Kiều Hải Yến
